หากคุณเป็นคนหนึ่งที่มีอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล เป็นภูมิแพ้ หรือเป็นหวัดอยู่บ่อย ๆ การทำความสะอาดด้วยวิธีล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ อาจเป็นคำตอบที่ช่วยให้คุณหายใจโล่งขึ้นได้แบบไม่ต้องพึ่งยา วิธีล้างจมูกเป็นวิธีดูแลทำความสะอาดที่ง่าย ปลอดภัย และสามารถทำได้ด้วยตัวเองที่บ้าน แม้จะเป็นมือใหม่ก็ไม่ต้องกังวล เพราะในบทความนี้ GHP จะพาคุณไปรู้จักวิธีล้างจมูกอย่างละเอียดทุกขั้นตอน พร้อมคำแนะนำที่เข้าใจง่ายและทำตามได้ทันที

อุปกรณ์ที่ควรใช้สำหรับการล้างจมูกที่ถูกต้อง 

นอกจากวิธีล้างจมูกที่ถูกต้องแล้ว อุปกรณ์ที่ใช้ล้างจมูกก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน เพราะอุปกรณ์ที่เหมาะสมจะช่วยให้การล้างจมูกมีความปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และลดความเสี่ยงในการติดเชื้อหรือระคายเคืองได้

• น้ำเกลือปราศจากเชื้อ (Normal Saline 0.9%): วิธีล้างจมูกที่ถูกต้อง จำเป็นต้องใช้น้ำเกลือสำหรับล้างโพรงจมูกโดยเฉพาะ ควรเลือกแบบที่ระบุว่าสำหรับล้างจมูก หรือ Sterile บนฉลาก

1. 1. ภาชนะที่ใส่น้ำเกลือ: ใช้ในกรณีที่คุณเทน้ำเกลือจากขวดใหญ่ โดยภาชนะควรสะอาด แห้ง และผ่านการฆ่าเชื้อ (ล้างด้วยน้ำร้อนหรือต้ม)
   2. ขวดล้างจมูก: วิธีล้างจมูกที่ง่ายที่สุด คือการใช้ขวดพลาสติกที่ออกแบบมาสำหรับบีบน้ำเกลือเข้าสู่จมูก มีหัวฉีดพอดีกับรูจมูก ทำให้ควบคุมทิศทางและแรงดันน้ำได้ดี เหมาะสำหรับผู้ใหญ่และเด็กโต สามารถใช้แทนไซริงค์ได้ สะดวกและใช้ง่ายกว่าเมื่อฝึกชำนาญ

• กระบอกฉีดน้ำเกลือ (ไซริงค์) / ลูกยางแดง: วิธีล้างจมูกทำได้หลายวิธีขึ้นอยู่กับประเภทของอุปกรณ์ ซึ่งที่นิยม ได้แก่ ไซริงค์ (แบบไม่มีเข็ม) ใช้ฉีดน้ำเกลือเข้ารูจมูกทีละข้าง เหมาะสำหรับใช้ล้างจมูกผู้ใหญ่และเด็กโต ส่วนลูกยางแดงนิยมใช้กับเด็กทารก เพื่อดูดน้ำมูกออกหลังหยอดน้ำเกลือ สำหรับเด็ก แนะนำความจุขนาด 5 ถึง 10 มิลลิลิตร และ 20 ถึง 50 มิลลิลิตร สำหรับผู้ใหญ่

1. 1. หม้อล้างจมูก Neti Pot: อุปกรณ์ล้างจมูกทรงคล้ายกาน้ำ ใช้แรงโน้มถ่วงให้น้ำเกลือไหลผ่านจมูก วิธีล้างจมูกด้วยอุปกรณ์ชนิดนี้เหมาะกับผู้ที่ชอบวิธีธรรมชาติ ไม่ต้องบีบแรง นับเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ล้างจมูกที่ต้องรักษาความสะอาดเป็นพิเศษ เพราะใช้ซ้ำ

• ทิชชู่สะอาด / ผ้าเช็ดหน้า: ใช้เช็ดจมูกหลังล้าง และซับน้ำเกลือส่วนเกิน ควรใช้แบบซิงเกิลยูส (ใช้แล้วทิ้ง) หากเป็นทิชชู่ สำหรับผ้าเช็ดหน้า ควรซักสะอาดทุกครั้งหลังใช้

• ผ้าอ้อม / ผ้าห่อตัวเด็ก: ใช้ห่อตัวเด็กให้อยู่นิ่งขณะล้างจมูก และป้องกันไม่ให้เด็กดิ้นหรือเอามือปัดขณะล้าง ซึ่งอาจทำให้น้ำเกลือหก หรือเกิดอันตราย

วิธีล้างจมูกสำหรับผู้ใหญ่และเด็กโต 

• ล้างมือให้สะอาด ก่อนเริ่มวิธีล้างจมูกทุกครั้ง

• ยืนหรือก้มหน้าเหนืออ่างล้างหน้า โดยก้มหน้าลงเล็กน้อย เอียงศีรษะไปด้านข้าง (ประมาณ 45 องศา) ให้รูจมูกข้างบนจะเป็นข้างที่เราฉีดน้ำเข้า

1. 1. ค่อย ๆ บีบน้ำเกลือเข้าไปในรูจมูกข้างบน ให้ไหลผ่านโพรงจมูก และไหลออกทางจมูกอีกข้าง บางกรณีอาจไหลลงปาก ให้บ้วนทิ้ง ห้ามกลืน เพราะการกลืนน้ำเกลืออาจทำให้รู้สึกคลื่นไส้ และในบางคนอาจมีการสำลัก
   2. เป่าจมูกเบา ๆ เพื่อไล่น้ำมูกและน้ำเกลือที่เหลือง วิธีล้างจมูกไม่ควรเป่าแรง เพราะอาจดันน้ำเข้าหูชั้นกลาง

• สลับข้างและทำซ้ำ ล้างจมูกทั้ง 2 ข้างให้ครบ เมื่อเสร็จแล้ว ให้เช็ดจมูกให้แห้งด้วยทิชชู่หรือผ้านุ่ม เป็นอันเสร็จวิธีล้างจมูกสำหรับผู้ใหญ่และเด็กโต

วิธีล้างจมูกสำหรับเด็กทารก

1. วิธีล้างจมูกไม่ว่าจะเป็นเด็กหรือผู้ใหญ่ ให้เริ่มจากการล้างมือของผู้ที่ทำการล้างให้สะอาดทุกครั้งก่อนเริ่ม
2. จับศีรษะเด็กให้นิ่ง โดยมีผู้ช่วยจับไว้เบา ๆ หรือใช้แขนของผู้ปกครองประคองไว้
3. ใช้น้ำเกลือหยอดเข้าไปในรูจมูกทีละข้าง (ประมาณ 2 ถึง มิลลิลิตรต่อข้าง)
4. รอประมาณ 30 วินาที ให้น้ำเกลือช่วยละลายน้ำมูกที่เหนียวข้น
5. ใช้ลูกยางดูดน้ำมูกเบา ๆ ออกมาจากรูจมูกข้างที่หยอด โดยให้บีบลูกยางก่อน แล้วค่อยใส่ปลายเข้าไปในจมูก จากนั้นจึงค่อย ๆ ปล่อยให้ยางคืนตัวเพื่อดูดน้ำมูกออก และทำซ้ำอีกข้าง
6. ใช้สำลีหรือทิชชู่เช็ดรอบจมูกให้สะอาด เป็นอันเสร็จวิธีล้างจมูกสำหรับเด็กทารก

ข้อควรระมัดระวังสำหรับมือใหม่ 

• ห้ามใช้น้ำประปาในการล้างจมูกโดยตรง (วิธีล้างจมูกที่ถูกต้อง ควรใช้น้ำเกลือปราศจากเชื้อเท่านั้น)
• วิธีล้างจมูกที่ถูกต้อง ต้องค่อย ๆ ทำไปอย่างระมัดระวัง พยายามอย่าฉีดน้ำแรงเกินไป เพราะการใช้แรงดันสูงอาจทำให้เจ็บโพรงจมูก หรือดันน้ำเข้าไปในหูชั้นกลาง เกิดการอักเสบได้ วิธีล้างจมูกที่แนะนำ คือควรฉีดหรือหยอดน้ำเกลืออย่างช้า ๆ และต่อเนื่อง มากกว่าการบีบเร็วและแรง
• ห้ามล้างจมูกขณะเด็กกำลังร้องไห้ เพราะอาจทำให้น้ำเกลือย้อนเข้าไปหูชั้นกลาง
• หากเด็กมีอาการหูอักเสบ หรือจมูกบวมมาก ควรปรึกษาแพทย์สำหรับวิธีล้างจมูกที่เหมาะสมเพิ่มเติม
• อย่าล้างจมูกบ่อยเกินไป สำหรับคนทั่วไป วันละ 1 ถึง 2 ครั้งก็เพียงพอแล้ว เนื่องจากล้างมากเกินไปอาจทำให้โพรงจมูกแห้ง ระคายเคือง และเสียสมดุลของจุลินทรีย์ตามธรรมชาติ
• ห้ามลืมล้างอุปกรณ์และผึ่งให้แห้งหลังใช้งานทุกครั้ง เพื่อป้องกันเชื้อราและแบคทีเรียสะสม

วิธีล้างจมูกทำง่าย ฝึกบ่อย ๆ ทำให้คล่องขึ้น 

• เริ่มจากหยอดก่อนฉีด ถ้ายังไม่กล้าใช้น้ำไหลผ่าน ลองหยอดน้ำเกลือทีละหยดด้วยหลอดยาหรือขวดล้างจมูก และเมื่อเริ่มชินแล้วค่อยเปลี่ยนมาใช้การฉีดน้ำแบบจริงจัง

• ใช้กระจกช่วยดูท่าทางตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่พึ่งเริ่มฝึกวิธีล้างจมูก หรือล้างอย่างชำนาญแล้ว การใช้กระจกช่วยสามารถช่วยได้เสมอ เพราะกระจกจะช่วยให้เข้าใจว่าศีรษะเอียงพอดีหรือยัง เราล้างจมูกถูกวิธีหรือไม่

1. ใช้ปริมาณน้ำเกลือน้อย ๆ ก่อน เริ่มจาก 10 ถึง 20 มิลลิลิตรต่อข้าง ไม่ต้องล้างเยอะในช่วงแรก ให้ร่างกายจะปรับตัวได้ง่ายขึ้น แล้วค่อยเพิ่มปริมาณทีหลัง
2. วิธีล้างจมูกให้เก่ง ต้องฝึกวันละ 1 ครั้ง การฝึกล้างจมูกอย่างสม่ำเสมอจะทำให้กลัวน้อยลง และชินเร็วขึ้น ไม่จำเป็นต้องล้างจมูกบ่อย แค่วันละ 1 ครั้งตอนเช้าหรือก่อนนอนก็พอ ที่สำคัญ ให้ฝึกในวันที่ร่างกายแข็งแรง จะช่วยลดความรู้สึกไม่สบายขณะล้าง พอเจอช่วงป่วยหรือจมูกตันจริง จะสามารถล้างได้คล่องขึ้นทันที
3. ใช้ขวดล้างจมูกที่ถนัดมือ นอกจากวิธีล้างจมูกที่ถูกต้องแล้ว อุปกรณ์ก็สำคัญ ควรเลือกขวดล้างจมูกหรืออุปกรณ์ที่จับถนัด บีบง่าย จะทำให้ควบคุมน้ำได้ดี ไม่ต้องกังวลเรื่องน้ำพุ่งแรงเกิน

วิธีล้างจมูกเป็นวิธีดูแลสุขภาพที่ง่าย แต่มีประโยชน์มาก เหมาะกับทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะในยุคที่มลภาวะเยอะ และการติดเชื้อทางเดินหายใจมีแนวโน้มสูงขึ้น หากคุณยังไม่เคยลองวิธีล้างจมูกเหล่านี้ วันนี้อาจเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการดูแลสุขภาพของคุณ เริ่มต้นได้ง่าย ๆ ที่บ้าน แค่มีน้ำเกลือสะอาด ขวดล้างจมูก และความกล้าลองสิ่งใหม่ ๆ เพื่อสุขภาพที่ดีขึ้นในทุกวัน

ทราบถึงวิธีล้างจมูกที่ถูกต้องกันไปแล้ว สุดท้ายนี้ สำหรับท่านใดที่กำลังมองหาอุปกรณ์ล้างจมูกที่ปลอดภัย ใช้ง่าย และได้ผลจริง ขอแนะนำ ชุดล้างจมูกจาก GHP ที่มาพร้อม น้ำเกลือปราศจากเชื้อคุณภาพโรงพยาบาล และขวดล้างจมูก NasiCare ออกแบบมาให้ใช้งานสะดวกทั้งสำหรับผู้ใหญ่และเด็ก ช่วยให้การล้างจมูกที่บ้านกลายเป็นเรื่องง่าย สะอาด และอ่อนโยนต่อโพรงจมูกอย่างแท้จริง สั่งซื้อหรือสอบถามเพิ่มเติมได้ทาง www.ghp.co.th หรือ LINE Official Account: @ghpofficial แล้วเริ่มต้นดูแลสุขภาพทางเดินหายใจของคุณและครอบครัวกันเถอะ